Czarnuszka siewna – lekarstwo z natury
Czarnuszka siewna, inaczej czarny kmin, jest unikalną przyprawą królującą w kuchni Indyjskiej od tysięcy lat. W krajach arabskich postrzegana jest jako panaceum – mówi się, że leczy wszystko z wyjątkiem śmierci. W Egipcie jest znana jako „złoto faraonów”. Olej z nasion czarnuszki znaleziono w grobowcu Tutanchamona, a Kleopatra i Nefretete stosowały nasiona i olej do pielęgnacji skóry. Również w Polsce gości w naszych kuchniach od pokoleń, jako dodatek do pieczywa czy sera korycińskiego.
Olej z czarnuszki ma ostry smak i rzeczywiście nie każdemu posmakuje. Mimo to króluje na półce w naszej firmowej lodówce. Koi ból gardła i zapobiega przeziębieniom. Dzięki niemu dni wolne od pracy wykorzystujemy tylko na urlopy wypoczynkowe, a nie chorobowe.
Nasiona czarnuszki przypominają pieprz, szczególnie po zmieleniu. Idealnie komponują się w sałatkach, zupach i pieczonych potrawach.
Nasiona czarnuszki mają bogaty skład:
- olej tłusty (30-50%);
- olejek eteryczny, którego charakterystycznymi składnikami są tymochinon, ditymochinon, tymohydrochinon i tymol;
- alkaloidy: alkaloidy diterpenowe: nigellamina A1 – A5, B1, B2 i C, alkaloidy izochinolinowe: nigellina oraz nigellimina, a także rzadkie w świecie roślinnym alkaloidy indazolowe: nigellidyna i jej 4-O-siarczan oraz nigellicyna;
- proteiny;
- saponiny: melantyna, melanina, pentacykliczna saponina triterpenowa – alfa-hederyna.
Najważniejszym składnikiem oleju z czarnuszki jest tymochinon, i to jemu przypisuje się zdrowotne właściwości.
Tymochinon
- Główny składnik olejku eterycznego, obecny także w oleju tłustym;
- Zawartość tymochinonu w olejku otrzymanym przez destylację
z parą wodną kształtuje się w granicach 24–25%; - Wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, immunomodulatorowe, a także przeciwnowotworowe.
Przeciwskazania
- Olej z czarnuszki, ze względu na przypisywaną mu właściwość przeciwskurczową, nie powinien być stosowany u kobiet w ciąży.
- Ze szczególną ostrożnością powinny go też stosować osoby ze zbyt niskim ciśnieniem tętniczym – może on je dodatkowo obniżyć.
- Podobnie jak innych ostrzejszych w smaku przypraw, nie powinno podawać się czarnuszki dzieciom przed ukończeniem 1 roku życia.
- Nie stwierdzono działań niepożądanych czarnuszki lub jej oleju pod warunkiem stosowania zalecanych dawek.
- Jednak jak ze wszystkimi ziołami stosowanymi terapeutycznie zaleca się robić krótkie przerwy w stosowaniu.
Jak pić olej?
Dorośli: profilaktycznie – 1 łyżeczka oleju 2 x dziennie przed posiłkiem, podczas chronicznych problemów ze zdrowiem dawka spożywanego oleju może być podwyższona do 3 x dziennie;
Dzieci do 4 roku życia: 2 x dziennie 1/4 łyżeczki od herbaty (lub 1 x dziennie pół łyżeczki) przed posiłkiem. NIE PODAJEMY OLEJU NOWORODKOM I NIEMOWLĘTOM!
Dzieci między 5 a 11 rokiem życia: 1 x dziennie 1 łyżeczkę przed posiłkiem;
Młodzież od 12 roku życia: 3 x dziennie pół łyżeczki przed posiłkiem.
Olej z czarnuszki jest idealnym dodatkiem do pieczywa na zakwasie oraz do sałatki np. pomidorowej z czerwoną cebulą. Koniecznie wypróbuj!
Może przekona Cię olejowanie twarzy właśnie tym olejem. Jest lekki i szybko się wchłania. Szczególnie polecam do cery problematycznej, trądzikowej pod makijaż lub na noc.
Napar z czarnuszki siewnej
Zalej wrzątkiem 1 łyżkę zmielonych nasionek, parz ok. 20 minut i odcedź. Taki napar możesz osłodzić miodem. Stosuj zewnętrznie do przemywania zmienionej chorobowo skóry, jako płukankę do włosów oraz wewnętrznie (1/2 szklanki naparu 2-3 razy dziennie).
Ziołomiód
Na każdą łyżkę miodu dodaj łyżeczkę zmielonej czarnuszki i utrzyj razem na papkę, bardzo pomocną przy przeziębieniu. Papkę możesz też stosować zewnętrznie na skórę w postaci maseczki, a jeśli zmielisz nasionka nieco grubiej do peelingu.
Nalewka z czarnuszki
Pół szklanki zmielonej czarnuszki zalej szklanką alkoholu 40% i odstaw na co najmniej tydzień, po czym przefiltruj przez watę. Możesz używać zewnętrznie jak i wewnętrznie, podobnie jak olej.
Tekst został napisany w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań dotyczących oleju z czarnuszki siewnej na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku przez mgr farm. Annę Czajkowską pod kierownictwem prof. dr hab. Anny Bielawskiej.
Autor: Kamila Zubrycka
Leave a comment